Konsil Bazilikası (Meryem Ana Kilisesi) – Efes

Konsil Bazilikası olarak da bilinen, 431 yılında Konsil’in gerçekleştiği yerin bu kilise olduğu artık kesinlik kazanmıştır. Roma tarzı bu yapıt, aslen 260 m.ye 30 m. ölçülerinde ve 2. yüzyıla tarihlenir. Üç nefli ve her bir nef bir absid ile sonlanıyordu.

Nestorius’a karşı karar alınan bu Konsil’de (tüm piskoposların toplantısı), Meryem’e “Theotokos” (“Allah’ın Annesi”) unvanı verildi. Çünkü İsa iki tabiata sahip olmasıyla birlikte (beşeri ve ilahi) tek bir Kişi’de (hem insan hem Allah’ın Oğlu olarak) birleşmekte; dolayısıyla da Meryem’den bir insan tabiatı doğmasına rağmen, Mesih İsa’nın aynı zamanda tanrısal tabiata da sahip olduğu hükmüyle İsa Allah’ın Oğlu olduğu için Meryem’e de “Allah’ın Annesi” denildi.

Bugüne ulaşan tanıklıklara dayanarak, adı geçen bu Kilise’nin önemi, Meryem Ana’ya adanmış ilk kilise olması ve 431 yılında Ekümenik Efes Konsili’nin burada gerçekleşmiş olmasıdır.

Bazilika’nın “Tümden Azize ve Allah’ın Annesi, her zaman Bakire Meryem’e” adandığının teyidini, İmparator Justinian’ın zamanına tarihlenen Aziz İgnatius’un epigrafisinden almaktayız.

Eğer bahsedilen Bazilika, dünyada Meryem’e adanmış ilk kilise ise, Hristiyanlık döneminin ilk yüzyıllarında azizlerin yaşadığı, öldüğü veya ibadetlerle hürmet gördüğü yerlerde, onların onuruna kiliseler inşa etmenin ve adlarına ibadethaneler adamanın geleneksel olduğunu göz önünde bulundurmak gerekir.

Bu nedenle, 431’den önce Efes’teki Bakire Meryem’e adanmış Bazilika’nın inşası tesadüf değildir, zira bu tarihten önceki geleneklere göre o bölgede Rab İsa Mesih’in annesinin var olduğu ve onun göğe alınması inanışı hakimdir.